Economische indicatoren

Economische indicatoren zijn statistische maatstaven die bedoeld zijn om het gedrag van verschillende aspecten van de economie vast te leggen en weer te geven om deze te analyseren, bijvoorbeeld met academische, politieke of investeringsdoeleinden.

Classificatie van economische indicatoren

Er zijn verschillende criteria om economische indicatoren te classificeren. De belangrijkste zijn meestal de reactietijd, de evolutie van de trend of het economische gebied waartoe de indicator behoort.

Vooruitlopende, achterblijvende en gelijktijdige economische indicatoren

Afhankelijk van de tijd die een indicator nodig heeft om te reageren op wat er in de economie gebeurt, kunnen we zeggen dat ze vooruitlopend, achterblijvend of gelijktijdig zijn. Vooruitlopende indicatoren, ook wel leidende indicatoren genoemd, lopen vooruit op de algemene trend van de economie. Daarom worden ze vaak gebruikt om het gedrag van de economie of een specifieke sector te voorspellen, bijvoorbeeld de aanvraag van bouwvergunningen, die de activiteit in de bouwsector kan voorspellen.

Achterblijvende indicatoren zijn die welke veranderen na de algemene trend van de economie. Daarom worden ze meestal gebruikt om eerder gemaakte voorspellingen te bevestigen, bijvoorbeeld de werkloosheidsgraad, die meestal verandert als gevolg van het algemene gedrag van de economie, en pas verandert nadat de economie al een bepaalde richting is ingeslagen.

Gelijktijdige indicatoren veranderen tegelijkertijd met de economie. Daarom worden ze vaak gebruikt om de huidige staat van de economie en de verschillende economische cycli te analyseren, zoals het bruto binnenlands product (bbp) of de detailhandelsverkopen.

Procyclische en contracyclische economische indicatoren

Afhankelijk van de trend van een indicator in vergelijking met de trend van de economie, wordt een indicator procyclisch genoemd als deze dezelfde trend volgt als de economie. Wanneer de economie zich herstelt, doet de indicator dat ook, en wanneer de economie in een recessie verkeert, gaat de indicator daarin mee. Voorbeelden zijn het bbp, de energieproductie of de detailhandelsverkopen.

Contracyclische indicatoren daarentegen bewegen tegen de algemene trend van de economie in. Wanneer de economie zich herstelt, neemt de indicator af, en wanneer de economie in een recessie verkeert, neemt de indicator toe. Voorbeelden zijn de werkloosheidsgraad of bedrijfswinsten.

Er zijn ook acyclische indicatoren, die geen verband tonen met de algemene staat van de economie, of waarbij de correlatie zeer laag is. Dit zijn indicatoren die vaak stabiel zijn op lange termijn, structureel, en aspecten van de economie weerspiegelen die op lange termijn blijven bestaan en weinig gevoelig zijn voor kortetermijnveranderingen, zoals demografie of bestaande fysieke infrastructuur.

Economische indicatoren op basis van het gebied dat ze meten

In dit geval kunnen indicatoren worden geclassificeerd op basis van het economische gebied dat ze proberen te meten. Er zijn er veel, maar de belangrijkste zijn groeicijfers van de economie, die de expansie of krimp meten in termen van productie en economische activiteit, zoals het bbp. Arbeidsmarktindicatoren evalueren de dynamiek met betrekking tot de beroepsbevolking in een economie, zoals de werkloosheidsgraad of de arbeidsparticipatiegraad.

Daarnaast zijn er prijsindicatoren, die de veranderingen in prijsniveaus en de variatie in koopkracht in de tijd weergeven, zoals de consumentenprijsindex (CPI) en inflatie. Indicatoren van buitenlandse handel laten de internationale handelsrelaties zien, zoals de handelsbalans en de betalingsbalans.

Ook belangrijk zijn indicatoren van de publieke sector, die activiteiten meten met betrekking tot overheidsfinanciën en staatsuitgaven, welzijns- en ontwikkelingsindicatoren, zoals levensverwachting of de mate van extreme armoede, en indicatoren van specifieke sectoren, zoals landbouwproductie, autoverkopen of financiële diensten, die relevant zijn afhankelijk van het land.

Economische indicatoren en persoonlijke criteria

Verschillende mensen gebruiken verschillende criteria om te bepalen of de economische prestaties goed of slecht zijn geweest. Dit criterium hangt vaak af van persoonlijke belangen. Exporteurs geven bijvoorbeeld meestal de voorkeur aan een waardedaling van de nationale munt, terwijl importeurs het tegenovergestelde wensen. Sommige mensen geven de voorkeur aan stabiliteit, terwijl anderen wat volatiliteit verkiezen om verliezen of winsten uit speculatie te bevorderen. Anderen richten zich op het niveau van lonen in specifieke sectoren die hun levensstandaard beïnvloeden. Daarom hebben verschillende groepen mensen verschillende belangen en interpreteren ze dezelfde indicator op verschillende manieren.

Er zijn echter enkele gemeenschappelijke doelstellingen, zoals volledige werkgelegenheid, prijsstabiliteit, economische groei, een eerlijke inkomensverdeling, stabiliteit in de betalingsbalans of een begroting met een bepaald evenwicht. Kortom, dezelfde indicator kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd, afhankelijk van wie deze interpreteert.

Gebruik van economische indicatoren

Economische indicatoren worden gevolgd met verschillende doelen. Sommigen analyseren ze om het rendement op hun investeringen te maximaliseren, anderen gebruiken ze om het economische klimaat te beoordelen en te bepalen of het een goed moment is om bedrijven uit te breiden of te verkleinen. Weer anderen, zoals economen of analisten, evalueren hiermee de prestaties van de economie, beoordelen de effectiviteit van economisch of fiscaal beleid, doen economische voorspellingen of vergelijken verschillende landen.

Cijfers op zichzelf betekenen niets als ze niet worden vergeleken met andere gegevens. Economische indicatoren bieden alleen waardevolle informatie als ze worden vergeleken. Bijvoorbeeld, een consumentenprijsindex van 120,8 betekent niets tenzij er aanvullende informatie beschikbaar is, zoals het basisjaar waarop de index wordt gemeten en de cijfers van eerdere maanden en jaren om de verandering te kunnen zien. In dit voorbeeld zou het resultaat inflatie zijn, die ook moet worden vergeleken met de prestaties in eerdere periodes.